Oefenen van geneeskundige keten van levensbelang
Voorbereiden op Hoofdtaak 1 betekent ook rekening houden met oorlogsgewonden. Het helpen, verzorgen en vervoeren van hen, de zogeheten operationeel geneeskundige keten, moet dan ook geoefend worden.
Dat gebeurde van 11 tot 15 augustus tijdens de AE-trainingsweek van de Nederlandse Defensie, waarin land- en luchtmachteenheden de handen ineen sloegen. Want je kunt maar beter voorbereid zijn op een oorlogsscenario.
AE staat hierin voor aeromedical evacuation, ook afgekort tot aeromedevac. De focus lag op de opvang, behandeling en het via de lucht afvoeren van zo’n 120 gewonden. De ‘slachtoffers’ vielen onder meer bij een aanval met drones op Vliegbasis Deelen. De Operationele Gezondheidszorg (OGZ) van de luchtmacht en 298 Squadron (Chinook helikopters) en 301 Squadron (Apache helikopters) sloegen voor deze oefening de handen ineen.
Het is letterlijk van levensbelang ernstig gewonden zo snel mogelijk te stabiliseren. Dat gebeurt bij voorkeur op een hulppost in of nabij het inzetgebied. In defensiejargon heet dit een role 1. Hier bepalen de medics middels triage ter plekke wie het snelst zorg nodig heeft.
Tijdens de training kregen de zwaarst gewonden dan ook voorrang bij de evacuatie naar een militair veldhospitaal, de Role 2. Daar is uitgebreidere diagnostiek mogelijk evenals chirurgische ingrepen. Vervoer door de lucht ging per Chinook van 298 Squadron, die daarvoor uitermate geschikt is. Apache’s van 301 Squadron beveiligden het vliegende gewondentransport. Ook dat is noodzakelijk, want in een oorlogsscenario hoort ook die beveiliging.
Eenmaal geland, nam militair geneeskundig personeel ‘op de grond’ de slachtoffers over. Ook hier was een selectie in zwaarte van de verwondingen wezenlijk onderdeel van de oefening. Want wie gaan het eerst mee in de beschikbare ziekenwagens? Defensie heeft Boxer-ambulances, maar niet genoeg als er sprake is van massa’s gewonden. Daarom had ook GMCenter uit Vaassen een aantal ziekenwagens geleverd. Dit bedrijf is gespecialiseerd in mobiel medische faciliteiten. Het is een mooi voorbeeld van civiel-militaire samenwerking.
Een volgende schakel in de geneeskundige keten is het transport naar een nog hoger zorgniveau. De gewonden belandden uiteindelijk in het Centraal Militair Hospitaal of specialistische civiele ziekenhuizen. De Nederlandse Defensie zet flink in op ‘aeromedical evacuation’. Zo heeft de organisatie medische middelen in bestelling om grote groepen gewonden via de lucht te evacueren.
Behalve Deelen speelde de training zich af rond Arnhem, Amersfoort, Oirschot en Havelte.
Colofon
Dit artikel verscheen eerst in de 07/2025 editie van het Defensiemagazine "Vliegende Hollander" (klik hier voor het ganse magazine)
Bronvermelding: Vliegende Hollander - editie 07/2025 (reproductie met toestemming)
Tekst: Arno Marchant
Foto's: sergeant-majoor Aaron Zwaal
Copyrights: Ministerie van Defensie (NL) - met onze dank voor de medewerking.