Het presidentiële decreet van de Amerikaanse president Trump om de Amerikaanse dronedominantie in de wereld te vestigen heeft zowel in de industrie als bij de luchtvaartautoriteiten een en ander losgemaakt.
Vrij vlug nadien heeft de FAA, de Amerikaanse luchtvaartautoriteit, het eIPP programma gelanceerd, het 'Electric Vertical Takeoff & Landing Integration Pilot Program', gelanceerd die onder bepaalde omstandigheden toelaat om in een pre-certificatie stadium toch al commerciële eVTOL operaties op te zetten. Bedoeling is om eind 2026 reeds dergelijke operaties in de VS mogelijk te maken. Maar de FAA-baas moest toch toegeven dat hij de eerste gecertificeerde passagiers-eVTOL slechts eind 2028 denkt te zien vliegen.
Twee eVTOL-bouwers die zichzelf uitroepen als de industrieleiders op het vlak van passagiers-eVTOL's, namelijk Joby en Archer, hebben intussen reeds bevestigd dat ze aan het eIPP programma zullen deelnemen.
Joby
De Amerikaanse eVTOL ontwikkelaar Joby heeft op 12 september plannen aangekondigd om deel te nemen aan het eVTOL Integration Pilot Program (eIPP) van het Witte Huis. De recente Executive Order van de president draagt het Department of Transportation (DOT) en de Federal Aviation Administration (FAA) op ervoor te zorgen dat volwassen eVTOL-vliegtuigen (elektrisch verticaal opstijgend en landend) in gebruik kunnen worden genomen in geselecteerde markten vóór de volledige FAA-certificering, een cruciale stap in de voorbereiding op grootschalige commerciële diensten. Het aandeel Joby op de NYSE steeg tussen 1 mei ($6.31) tot 18 september 2025 tot $14,63, een stijging met 132%.
Archer
In een persbericht op 12 september stelt Archer dat het samen met Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen, waaronder United Airlines, en geïnteresseerde steden wil deelnemen aan het onlangs opgerichte eVTOL Integration Pilot Program (eIPP) van het Witte Huis. Verders schrijft Adam Goldstein, CEO van Archer: "We hebben een regering die op pragmatische wijze prioriteit geeft aan de integratie van eVTOL-activiteiten in Amerikaanse steden, vóór volledige certificering. We zullen aantonen dat luchttaxi's veilig en stil kunnen opereren"
Er is geen specifieke reactie gekomen vanuit China, op de aankondigingen van Trump of de FAA. Uiteindelijk heeft China als eerste land ter wereld een gecertificeerde passagiers eVTOL, de EHang EH2616. Daarnaast heeft de CAAC, de Chinese luchtvaartautoriteit, nog tal van andere certificatieprojecten lopen waarvan wij denken dat er volgend jaar minstens één zal worden gecertificeerd. De Chinese autoriteiten hebben de eVTOL's in hun economische programma's opgenomen en zij werken gewoon verder zonder grote aankondigingen.
Maar ook buiten de VS en China heeft het Trump decreet wat losgemaakt. Zo publiceerde de Britse luchtvaartautoriteit UK CAA vorige week zijn plan CAP3169 op het vlak van AAM onder het motto: 'eVTOL Delivery Model' met de ambitie om tegen eind 2028 een volledig model in plaats te hebben om eVTOL veilig te laten vliegen en te integreren in het huidige luchtvaartmodel.
Al lijkt de ambitie eind 2028 nog ver af toch bewijst de UK CAA dat ze met BETA en met Vertical nu reeds mogelijkheden heeft geopend, mits specifieke veiligheidsvoorschriften, vluchten te maken met bemande passagiers eVTOL's in de UK. Maar het Britse plan is een wake-up call voor de ganse Europese luchtvaartindustrie om hun positie in het eVTOL wereldje te herbekijken.
Dat Airbus Helicopters in januari 2025 besliste om zijn eVTOL-project CityAirbus te pauzeren is in dit verband een spijtige zaak want dan blijft het Duitse Volocopter - dat vorig jaar na faling door de Chinese Wanfeng holding werd overgenomen - als enig noemenswaardig eVTOL-project in de EASA-landen over. Het Chinees-Duitse Autoflight heeft zijn certificatieproces in mei 2024 ook gestart bij de Chinese luchtvaartautoriteit CAAC.
Conclusie
Als conclusie moeten we stellen dat Europa in deze eVTOL-wedloop weinig heeft in te brengen tegen de VS en China. De VS heeft ingezien dat het terrein verloor tegenover China en de nationalistische Trump reactie is er om de Amerikaanse eVTOL bedrijven aan te sporen en te helpen om verloren terrein goed te maken. We betwijfelen dat dit zal lukken omdat China intussen meerdere projecten in een certificatiestadium hebben daar waar de VS toch achter hinkt. Wij zijn helemaal geen supporter van Trump maar je moet toegeven dat zijn decreet de ganse eVTOL-industrie op scherp zet. Wat het resultaat zal zijn blijft natuurlijk koffiedik kijken...
Wordt ongetwijfeld in de komende maanden en jaren vervolgd...
Foto © Archer Aviation